5 ตำรับ สมุนไพรบรรเทาอาการ Long COVID
การติดเชื้อโควิด-19 นับว่าเป็นโรคที่ส่งผลกระทบทั้งระยะสั้นและระยะยาว เพราะว่าหลังจากรักษาหายแล้ว แต่หลายคนยังรู้สึกเหมือนยังไม่หายดี เพราะว่าระหว่างการติดเชื้อ ร่างกายจะสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาเพื่อไปจับกับเซลล์โปรตีนของบางอวัยวะ ทำให้เกิดการอักเสบในร่างกาย เป็นผลให้อวัยวะนั้นๆ ได้รับความเสียหาย ส่งผลกระทบไปทั่วร่างกาย
เช่น อาการปอดบวม หรือ เนื้อปอดถูกทำลาย โดยระดับความรุนแรงจะขึ้นอยู่กับความรวดเร็วในรักษา และการกำจัดเชื้อโควิดในร่างกาย
ภาวะนี้เรียกว่า “โควิดระยะยาว (Long COVID)” โดยกระทรวงสาธารณสุขเปิดเผยว่า สามารถพบได้ถึง 30-50% สาเหตุหลักมาจาก เครียดสะสม หรือเป็นผลข้างเคียงของยาที่ใช้ เช่น ยาในกลุ่มสเตียรอยด์ โรคแฝง หรือบางรายอาจติดเชื้อโควิดซ้ำแต่คนละสายพันธุ์ ซึ่งวันนี้ สุขภาพดีดี.com ได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับหัวข้อ สมุนไพรบรรเทาอาการ Long COVID มาให้ทุกคนได้เลือกรับประทานเพื่อให้บรรเทาอาการไม่พึงประสงค์ต่างๆได้ เริ่มต้นกันที่ทำความรู้จักกับอาการของ โควิดระยะยาวหรือ Long COVID กันก่อนนะคะ
| อาการ Long COVID เป็นอย่างไร ? |
Long COVID เป็นภาวะหรืออาการที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยโควิด-19 หลังจากได้รับเชื้อนาน 4 สัปดาห์ไปจนถึง 12 สัปดาห์ขึ้นไป อาการที่พบมีหลากหลายและแตกต่างกัน อาการมีตั้งแต่ไม่รุนแรงจนถึงทำให้ร่างกายทรุดโทรม และมีผลระยะยาวตั้งแต่หลายสัปดาห์จนถึงหลายเดือนหลังหายจากโควิด-19 โดยสามารถพบอาการของ Long COVID ในผู้ป่วยนอก 35 % และผู้ป่วยใน 87% โดยอาการที่เกิดขึ้นอาจยาวนานถึง 3 เดือนขึ้นไป
- อาการที่พบมากที่สุด คือ เหนื่อยล้าอ่อนเพลีย ปวดศีรษะ สมาธิสั้น ผมร่วง หายใจลำบาก หายใจไม่อิ่ม การรับรสชาติและการรับกลิ่นเปลี่ยนไป เจ็บหน้าอก หายใจถี่ ปวดตามข้อ ไอ ท้องร่วง กล้ามเนื้ออ่อนแรง มีภาวะสมองล้า นอนไม่หลับ ความดันโลหิตสูง วิตกกังวล ซึมเศร้า หรือโรคเครียดหลังผ่านเหตุการณ์ร้ายแรง (Post-Traumatic Stress Disorder)
| ผู้ป่วยที่หายจาก COVID แล้วควรปฏิบัติตัวอย่างไร ? |
- หมั่นสังเกตอาการผิดปกติ เช่น มีไข้ ไอมาก เหนื่อยง่าย หรือรู้สึกอาการแย่ลง ควรรีบกลับมาพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุและรักษา เช่น ติดเชื้อแบคทีเรียแทรกซ้อน หลอดเลือดหัวใจอุดตัน ลิ่มเลือดในปอดอุดตัน
- ผู้ป่วยที่มีเชื้อลงปอด นอนโรงพยาบาลนาน ได้รับออกซิเจนหรือใช้เครื่องช่วยหายใจ ต้องได้รับการดูแลต่อเนื่องจากทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญและการฟื้นฟูสมรรถภาพปอด
- ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวหรือพบโรคประจำตัวใหม่ เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหลอดเลือดหัวใจ ควรเข้ารับการรักษาอย่างต่อเนื่อง
- ผู้ป่วยที่ยังไม่เคยฉีดวัคซีนป้องกันโควิดหรือยังฉีดไม่ครบตามกำหนด ควรรับการฉีดวัคซีนได้ภายใน 1-3 เดือน หลังจากหายป่วย
- ผู้ป่วยที่เพิ่งหาย ยังไม่แนะนำให้ออกกำลังกายมากหรือเหนื่อยเกินไป ควรปรับให้เป็นการออกกำลังแบบเบาๆ เช่น เคยวิ่งอาจปรับเป็นเดินก่อน เพื่อให้ปอดทำงานไม่หนักจนเกินไปและร่างกายค่อยๆ ฟื้นตัวและปรับตัวกลับสู่สภาวะที่แข็งแรง
- ผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรง หรือมีอาการเล็กน้อย เมื่อหายจากการติดเชื้อแล้วควรสังเกตอาการของตนเอง หากรู้สึกว่าร่างกายยังอ่อนเพลีย การฟื้นตัวได้ไม่เท่าเดิม แนะนำให้ตรวจสุขภาพ ตรวจเลือดเพื่อดูความผิดปกติของตับ ไต สารบ่งชี้การอักเสบต่างๆ เอกซเรย์ปอด เพื่อแก้ไขให้กลับมาเป็นปกติโดยเร็ว
- รับประทานอาหารหรือสมุนไพรที่มีส่วนช่วยบรรเทาอาการ Long COVID ซึ่งอ้างอิงจากงานวิจัย การใช้สมุนไพรมาช่วยบรรเทาอาการลองโควิดในประเทศอังกฤษ ซึ่งหลายประเทศเริ่มหาตัวช่วยเกี่ยวกับยาสมุนไพร ที่เป็นพื้นฐานความรู้ดั้งเดิมภายในประเทศมาปรับใช้ท่ามกลางวิกฤติโควิดได้
ตำรับยาสมุนไพร เป็นรากฐานสำคัญมาตั้งแต่อดีต และมีการศึกษาค้นคว้าร่วมกับแพทย์แผนปัจจุบัน ดร.ภญ.ผกากรอง ได้แนะนำสมุนไพรไทย ที่ช่วยให้ร่างกายฟื้นฟูจากภาวะลองโควิด (Long COVID) ได้แก่
- ยาหอมนวโกฐ ตามตำราโบราณบันทึกไว้ว่า ช่วยแก้ลมปลายไข้ มีอาการอ่อนเพลีย คลื่นเหียน วิงเวียน เบื่ออาหาร ท้องอืด หลังหายป่วยจากโควิด การนำยามาใช้ควรเป็นยาผง ที่ออกฤทธิ์ได้ดีกว่าแบบอื่น
- ยาประสะจันทน์แดง ใช้กับผู้ป่วยที่มีไข้ต่ำ โดยเฉพาะคนไข้ที่มีภาวะหิวน้ำบ่อย ยานี้สามารถช่วยให้ฟื้นตัวได้ดีขึ้น
- ยาธาตุบรรจบ บรรเทาอาการลองโควิด ในผู้ป่วยที่ยังมีอาการท้องเสียสลับกับท้องผูก หรือผู้ป่วยที่หายแล้ว แต่ยังมีอาการท้องเสียตามมา ยานี้จะช่วยฟื้นฟูธาตุ ให้คนไข้กลับมามีระบบขับถ่ายที่เป็นปกติ
- ยาปราบชมพูทวีป ใช้ในคนไข้ที่มีภาวะทางเดินหายใจ ไอเรื้อรัง หายใจไม่อิ่ม ถ้าให้ดีควรออกกำลังกายร่วมกับท่าฤาษีดัดตน ช่วยให้การหายใจกลับมาเป็นปกติเร็วขึ้น ยาตำรับนี้ มีการทดลองใช้ในคนไข้ที่มีอาการปอดอุดกั้นเรื้อรัง พบว่า ได้ผลดี
- ยาหอมเทพจิตร ช่วยบรรเทาในคนไข้ที่มีความเครียด วิตกกังวล นอนไม่หลับ ถ้ามีไข้ร่วมกับการนอนไม่หลับขั้นรุนแรง ต้องใช้ยาตำรับกัญชา เช่น ยาน้ำมันกัญชาทั้ง 5 ใช้หยอดใต้ลิ้น ซึ่งที่ผ่านมามีการรวบรวมข้อมูลคนไข้พบว่า ให้ผลออกฤทธิ์ได้ดี แต่ถ้ามีภาวะนอนไม่หลับร่วมกับอาการเบื่ออาหาร จะต้องใช้สมุนไพรตำรับศุขไสยาศน์
ที่มาข้อมูล : มหัศจรรย์ 5 ตำรับสมุนไพรไทย ตัวช่วยบรรเทาอาการ “ลองโควิด”